Als de dood voor de liefde

“Rouw is liefde die nergens heen kan.” Dit artikel gaat over de verbindingen die liefde legt, en de dood die deze verbindingen verbreekt. En ze komen samen in het intense verlangen.

Intens verlangen

Hooglied is een hartstochtelijk liefdeslied in de Bijbel.
Over twee mensen die naar elkaar verlangen.
Intens naar elkaar verlangen.
Zo naar elkaar verlangen dat het pijn doet.

Sterk als de dood is de liefde.
Beklemmend als het dodenrijk de hartstocht. (Hooglied 8)

Je leest het goed. In Hooglied staan de woorden “dood” en “liefde” in een zin bij elkaar. En dat voelt helemaal niet vreemd. Wie rouwt om een geliefde weet dat.

Lees dit troostende gedicht: Dood is helemaal niets

Verbroken verbinding

Het gevoel van liefde en het gevoel dat de dood oproept hebben alles met elkaar te maken. Liefde gaat ten diepste over verbinding, de verbinding aangaan, jezelf diep verbinden met een ander. Liefde zegt: ik bouw op jou, ik vertrouw op jou, ik vertrouw mezelf toe aan jou. Jij bent in het weefsel van mijn leven verweven. Liefde maakt ruimte voor een ander in jouw bestaan, in jouw hoofd, tot in de kleinste vezels van je lijf. Je kunt het vaak helemaal niet helpen. De plek die een ander in jouw leven inneemt is zo oneindig veel groter dan je je bewust bent. Die ander is uniek en vertegenwoordigt tegelijkertijd de hele mensheid. Uit alle mensen is zij, is hij, die ene die jouw moeder of jouw vader, jouw geliefde, jouw levensgenoot, jouw broer of jouw zus, jouw kind, jouw vriendin of jouw vriend is.

Je wordt het je bewust als de verbinding wordt doorbroken. Waar de liefde verbindingen legt, verankert en versterkt, trekt de dood ze los en rafelt ze uiteen. En in de dagen, weken, maanden, jaren na dat moment groeit het besef hoe diep je verbonden was. De dood maakt de liefde in al zijn omvang voelbaar op het moment dat die liefde nergens meer heen kan.

Zoals iemand schreef:

“Rouw is in werkelijkheid gewoon liefde.
Het is al die liefde die je wil geven terwijl dat niet meer kan.
Al die niet te geven liefde vult je ooghoeken,
bouwt zich op tot een brok in je keel,
en nestelt zich in dat holle stuk van binnen.
Rouw is niets minder dan liefde die nergens heen kan.”

Kwetsbaarder kun je je niet voelen

Liefde die nergens heen kan. Kwetsbaarder kun je je niet voelen. Daar sta je dan, met je hart in je handen. En niemand die het ziet, of zich er met warmte over ontfermt. Dat klopt niet. Daar zijn we niet op gemaakt. Daar kunnen we ons niet tegen wapenen. Sterk als de dood is de liefde.

Daarom zijn sommige mensen als de dood voor de liefde. Als ze verwond zijn omdat hun kinderlijke hulpeloze afhankelijke liefde niet werd beantwoord door een liefdevolle ouder of verzorger. Als ze onverschilligheid, hardheid of ronduit agressie ervoor terugkregen. Als ze hun geliefde verloren en de pijn van de wond niet draaglijk hebben kunnen maken. Sterk als de dood is de angst voor de kwetsbaarheid van de liefde.

En toch kunnen we niet anders. Liefde zit ons in het bloed.

We kunnen de kwetsbaarheid verdoven ervoor weglopen, onszelf ervoor straffen, anderen wegduwen, maar dat zijn allemaal reacties op de liefde die blijft.
De liefde in ons blijft zich uitstrekken.
De liefde blijft zijn hand naar ons uitstrekken.
Daar heeft de dood niets tegenin te brengen.

Rouw en dood bepalen je bij de vraag wie je bent. Lees het hier.

Sukkels voor de liefde

We zijn sukkels voor de liefde stuk voor stuk. Sukkels. Zo wil de wereld ons doen geloven. Dat onafhankelijkheid vrijheid betekent, en vrijheid geluk. Dat verbinding onvrijheid betekent en kwetsbaarheid behoort aan de losers. Zwaai maar met je wapens, zwaai maar met je leeftijdsloos opgespoten gezicht, zwaai maar met je geld: op jou heeft de dood geen vat en je hebt de dood zelf in de hand. En ook de liefde, wat is dat nou meer dan een chemische reactie in je hersenen, fors overschat, liever lust dat laat zich tenminste controleren.

Met de pijn van verbroken verbinding, met onze rouw door de zich opstapelende onvervulde liefde van binnen, staan we aan de kant en mogen we niet meedoen aan de polonaise van het leven. Niet langs start maar meteen in de put. We hebben verloren. Maar vergis je niet. Wie diep in de put zit, is dichtbij de bron.

Zonder liefde zonder zin

In de Bijbel is de liefde een vuur, en was het vuur de plek waar God zich voor het eerst liet zien als degene die er voor je is op leven en dood. God laat zich zien in de put. En wie vanuit de put, vanaf de zijlijn naar het leven kijkt ziet soms voor het eerst dat het waar is wat het lied van Korinthe zingt: zonder liefde betekent zo vaak zonder zin. De omvang van de liefde die er was wordt soms pas voelbaar door het gemis ervan. Soms is er zelfs de ontdekking dat er liefde was. En lang nadat de muziek van het kloppende hart is uitgestorven, zingt de liefde nog na. De liefde blijkt de steundraad te zijn geweest voor het weefsel van je leven. Zonder liefde betekent zonder zin.

En dan dient de vraag zich aan of de liefde nu weg is. Ik hoop van harte dat u die het afgelopen jaar een geliefde bent verloren aan de dood, die vraag met nee zult beantwoorden. Dat u zult hebben ervaren en nog steeds dat er meerdere draden van liefde met ons bestaan verweven zijn. En misschien soms even momenten hebt gekend waarop de verloren zin plaatsmaakte voor nieuwe zin.

Rouwen verandert je

Je bent het doel van een groot deel van je liefde kwijt. De vanzelfsprekendheid waarmee iemand er was heeft plaatsgemaakt voor de onaangename verrassing, steeds weer, dat iemand er niet meer is. Je moet jezelf uitvinden als kind zonder die ene ouder of zonder ouders, als partner van een overleden geliefde, als ouder van een kind dat niet meer groeien zal. Je moet leren zwemmen terwijl je middenin het water ligt, leren lopen met het gemis van een been. Rouwen verandert je.

We geloven dat geloof dan kan helpen. Geloof dat er een draad van liefde is die niet breekt. Waaraan je je vast kunt houden, waardoor je vastgehouden wordt. Voelbaar in de talloze kleine draden van liefde in het netwerk om je heen. Vrienden, familieleden, buren, voorbijgangers. Mensen die je zien en je laten voelen dat je helemaal alleen bent, maar niet alleen.

Zodat je kunt blijven hopen op geloof in de liefde.

Dood en liefde horen bij elkaar

De liefde legt diepe verbindingen. De dood verbreekt die verbindingen misschien, maar eerder nog legt ze het wezen van die verbindingen bloot. De afdruk die de ander in het zegel op ons hart gedrukt heeft blijft bestaan. Tot wij ook zelf zullen zijn een afdruk in het zegel op de harten van anderen. Tot die tijd leven we verder als veranderende mensen. Bouwen een nieuw leven op rondom onze tranen. Nu weten we wat liefde is. En zoals de lucht in onze longen ons onzichtbaar in leven houdt, zo zal de liefde onzichtbaar ons blijven voeden en vullen, ook de lege plek in onze borst, en ons weer toekomst laten zien. We hopen op bloei.

[embedyt] http://www.youtube.com/watch?v=7m7nCZO0cKM[/embedyt]

3 reacties

  1. Mina

    Ik heb mij in ieder woord kunnen herkennen. Dank!

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *